Çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerde uygulanan tüp bebek tedavisinin son aşaması embriyo transferidir. Tüp bebek transfer sonrası süreç çiftler için hem heyecanlı hem de kaygı düzeyinin yüksek olduğu bir olduğu bir dönemdir. Tüp bebek embriyo transferi sonrası dikkat edilmesi gereken durumlar hamilelik şansını doğrudan veya direkt olarak etkileyebilmektedir. Bu nedenle embriyo transferi sonrasındaki dönemde yapılması veya yapılmaması gerekenler konusunda çiftlerin bilinçli olması gerekmektedir.

İçindekiler

Tüp Bebek Embriyo Transferi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Tüp bebek transfer sonrası beslenme nasıl olmalı?, embriyo transferi sonrası kaç gün dinlenmek gerekir?, yolculuk yapılabilir mi?, duş alınabilir mi? gibi bir çok konuda çiftler ne yapmaları gerektiğini, nelere dikkat etmeleri gerektiğini sormaktadırlar ve bu konularla ilgili kaygı taşımaktadırlar.

Embriyo transferi sonrası dönemde özellikle kullanılması gereken ilaçları hastaların çok dikkatli ve düzenli bir şekilde uygulamaları gerekmektedir. Çünkü tüp bebek transfer sürecinde başlanılan ilaçlar embriyonun rahim iç zarına tutunmasını sağlayan ve hamilelik şansını artıran kritik öneme sahip ilaçlardır.

Embriyo Transferi Sonrası Kullanılan İlaçlar

Embriyo transfer sonrası kullanılan ilaçlar genellikle hormon ve kan sulandırıcı ilaçlardır. Öncelikle şunu net olarak vurgulamak gerekiyor “kullanılacak ilaçlara mutlaka doktor önerisiyle başlanmalıdır ve ilaç kullanımı doktor kontrolünde olmalıdır”. Doktor önerisi dışında kullanılacak ilaçlar hem tedavi başarısını olumsuz etkileyebilir hem de sağlık açısından çok ciddi olumsuzluklara neden olabilir.

Östrojen ve progesteron içerikli ilaçlar kullanılmaktadır. Tüp bebekte kullanılan ilaçlar, kullanım dozu ve süresi açısından her hastaya göre farklılık gösterebilmektedir. Taze embriyo transferi ve dondurulmuş embriyo transferinde östrojen ve progesteron içeren ilaçların başlama zamanı, dozu ve kullanım süresi değişmektedir. Tüp bebekte kullan

Tüp Bebek Transfer Sonrası İğne

Tüp bebek transfer sonrası kullanılan iğne progesteron içeren iğnelerdir. Bu iğneler kalçadan veya göbek çevresinden uygulanabilmektedir. Progesteron içeren ilaçların uygulama yerine yerine göre ilaçların ismi, dozu, günlük kullanım sayısı değişmektedir. Progesteron içerikli iğnelerin kullanımındaki amaç vücutta yeterli progesteron hormon düzeyine ulaşmaktır. Çünkü sadece vajinal yolla uygulanan progesteron içerikli kapsüller bazı durumlarda yetersiz kalabilmektedir.

Tüp bebek transfer sonrası ateş yükselmesi; özellikle kalçadan yapılan progesteron içerikli iğneler sonrasında gelişebilmektedir. İğne uygulaması sonrası kısa süreli hafif ateş yükselmesi olabilir; ancak yüksek ateş, ateşin düşmemesi, eşlik eden ek şikayetler varlığında mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Tüp bebek transfer sonrası kullanılan diğer iğne kan sulandırıcı iğneler olabilmektedir. Bu iğneler gerekli durumlarda tüp bebek uzmanları tarafından önerilmektedir, ancak bu iğnelerin gereksiz kullanımı kadınların sağlığı açısından risk oluşturabilmektedir.

Tüp Bebekte Progestan Ne Zaman Bırakılır?

Tüp bebekte progestan (içinde progesteron hormonu bulunmaktadır) en sık kullanılan ilaçların başında gelmektedir. Gebelik oluştuktan sonra gebeliğin devam etmesi ve düşük riskini azaltmak amacıyla kullanılmaktadır. Doğal yollardan gebe kalan kadınlarda gebeliğin ilk haftalarında progesteron hormonunu corpus luteum denilen yumurtalıktaki bir yapı salgılamaktadır. Tüp bebekte özellikle dondurulmuş embriyo transferinde corpus luteum gelişmediği için dışarıdan verilen progesteron hormonu hem gebeliğin oluşması için hem de devamı için çok kritik öneme sahiptir. Dondurulmuş embriyo transferi sonrası nelere dikkat edilmeli sorusuna verilmesi gereken ilk cevap; ilaçların dikkatli kullanılması olmalıdır.

Transfer sonrası embriyo gelişimi anne rahminde devam etmektedir. Bir süre sonra bebeğin eşi belirli bir olgunluğa ve büyüklüğe ulaştıktan sonra progesteron hormonunu yeterli düzeylerde salgılamaya başlar ve bu noktadan sonra artık dışarıdan progesteron hormon takviyesine gerek kalmamaktadır. Bebeğin eşi yaklaşık olarak 10-12. gebelik haftalarında yeterli düzeyde hormon salgılama kapasitesine ulaşmaktadır. bu nedenle tüp bebekte progestan gebeliğin 10-12. haftalarında kesilmektedir. Progestanın ne zaman kesileceğine tüp bebek tedavisini gerçekleştiren tüp bebek uzmanının karar vermesi gerekmektedir.

Tüp Bebek Sonrası Yenmemesi Gerekenler

Tüp bebek sonrası yenmemesi gereken yiyecekler ve içecekler arasında ilk olarak kabızlık yapabilecek besinler gelmektedir. Karbonhidrat içeriği yüksek yiyecekler ve hamur işi tüketimi mutlaka azaltılmalıdır.

Yeşil çay başta olmak üzere tüm bitkisel çaylardan uzak durulmalıdır, tüketilmemelidir. Çünkü bitkisel çayların tüp bebek tedavi sürecinde ve embriyo transferi sonrasında tüketilmesi tedavi başarısını olumsuz etkileyebilmektedir. Kahvede olduğu gibi bitkisel çaylarda yüksek oranda kafein bulunabilmektedir. Kafein tüketimi tüp bebek tedavi başarısını azalttığı gibi düşük riskini de arttırmaktadır.

İşlenmiş etler, sakatatlar, az pişmiş et ve et ürünleri, kabuklu deniz ürünleri, pastörize olmayan süt ve süt ürünleri embriyo transferi sonrasında yenmemelidir.

Sonuç olarak, tüp bebek sonrası dönemde taze sebze meyveden zengin beslenmek, protein içeriği yüksek gıdaların sık tüketilmesi, az yağlı süt ve süt ürünlerinin tercih edilmesi önerilmektedir.

Tüp bebek embriyo transferi sonrası yenmemesi gerekenleri sıralayacak olursak özetle;

karbonhidrat içeriği yüksek besinler
bitki çayları
işlenmiş etler (sucuk, salam, sosis)
küflü peynir
pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri
az pişmiş etler
sakatatlar
kabuklu deniz ürünleri
kafein içeriği yüksek gıdalar (kahve, bitki çayları, yeşil çay, çikolata…)
yağlı yiyecekler

Tüp bebek tedavisinde embriyo transferi sonrası dinlenmek başarıyı arttırır mı?

Tüp bebek embriyo transferi sonrasında hastalar 20 dk dinlendirildikten sonra ayağa kaldırılmaktadır. Yapılmış çalışmalarda embriyo transferi sonrasında uzun süreli istirahatin başarıyı arttırdığına dair elimizde hiçbir kanıt yok; 1 günlük dinlenme yeterli olacaktır.

Tüp bebek transfer sonrası yan yatmak tüp bebek tedavi başarısını etkilememektedir, ancak karın bölgesine baskı oluşturacak durumlardan uzak durulmalıdır.

Embriyo transferi sonrası kramp şeklinde ağrılar

Embriyo transferi sonrasında hafif kısa süreli ağrılar normal kabul edilmektedir ve bu durumla ilgili olarak endişe duyulmasına gerek yoktur. Ancak, ağrılar giderek şiddetlenirse, kanama, ateş, bulantı gibi şikayetler eşlik ederse mutlaka doktora başvurulmalı.

Embriyo transferi sonrasında damlama şeklinde kanama

Tüp bebek sürecindeki hastaların bir kısmında damlama şeklinde kanama veya çok hafif düzeyde kısa süreli kanamalar olabilir. Bunun nedenleri; embriyonun rahim duvarına tutunmasına bağlı olabileceği gibi transfer sonrası vajinal yoldan kullanılan ilaçlar vajinada veya rahim ağzında ufak kanamalara neden olabilmektedir. Tüp bebek transfer sonrası 6.gün, embriyonun rahim iç zarına ilk tutunma süreci tamamlanmaktadır, bu döneme denk gelen lekelenme tarzında kanamalar olabilmektedir ve bu kanamalara tutunma kanaması denilmektedir. Tutunma kanaması lekelenme şeklinde hafif düzeyde kısa süreli geçici kanamalardır. Kanama taze kırmızı renkte olursa, kanama miktarı artarsa ve kanama süresi uzarsa mutlaka doktora başvurulmalıdır, transfer sonrası yerleşme kanaması olarak düşünülmemelidir.

Embriyo transferi sonrasında ne zaman banyo yapılabilir?

Embriyo transferinden 2 gün sonra duş alınabilir. Sadece çok sıcak suyla duş alınmamalı ve sauna, hamam gibi çok sıcak yerlerden bir süre uzak durmak gerekiyor.

Embriyo transferi sonrası ne zaman yolculuk yapılabilir?

Yolculukla ilgili soru çok sık sorulmaktadır. Embriyo transferinden sonra 1 gün dinlenip, bir sonraki gün araba veya uçak yolculuğu yapılabilir. Yapılmış çalışmalar yolculuk yapmanın embriyonun tutunma şansını olumsuz etkilemediğini bildirmektedir. Transferden sonra yolculuk yapanlar için, eğer yolculuk süresi uzunsa, 2-3 saatte bir mola verip 5-10 dk yürümek faydalı olacaktır.

Embriyo transferinden sonra işime ne zaman dönebilirim?

Embriyo transferi sonrası 1 gün dinlenip iş hayatına dönülebilir. İş yaşantısına dönmenin bazı avantajları olabilmektedir çünkü günlük rutinine dönen kadınlar gebe kalacak mıyım kalmayacak mıyım stresine ve kaygısına daha az girmektedir. Çünkü aşırı kaygının tüp bebek tedavi başarısını olumsuz etkilediği bilinmektedir.

Embriyo transferi sonrasında ne zaman cinsel ilişkiye girilebilir?

Embriyo transferi sonrasında cinsel ilişkiye girmenin net olarak zararı olduğunu söyleyebileceğimiz yeterli veri yok. Burada endişe edilen durum; cinsel ilişkiye bağlı olarak rahim duvarında kasılmalar olabilir ve bu kasılmalar embriyonun tutunma şansını azaltabilir. Bu nedenle embriyo transferi sonrası ilk 3 gün cinsel ilişki önerilmemektedir.

Tüp Bebek Transfer Sonrası Tuvalet

Tüp bebek transfer sonrası hastalar yatağına alındıktan sonra ilk 20-30 dk yatmaları önerilmektedir. Bu süre içinde idrara sıkışıklık hissi varsa hasta yatağından kalkmadan sürgü kullanılarak idrarını yapabilir. Embriyo transferi sonrasında dinlenme süresi tamamlandıktan sonra hastalar kalkıp tuvaletini yapabilir. Transfer sonrası tuvalete gitmek için hastaların dinlenme sürelerini tamamlamaları yeterlidir.