Polikistik over sendromu üreme çağındaki kadınlarda sık görülen hormonal bir bozukluktur. Yumurtlama bozukluğu nedeniyle adet düzensizliği ve hamile kalamamaya neden olabilmektedir. Yumurtlama bozukluğuna eşlik eden diğer polikistik over belirtileri; androjen hormon düzeylerindeki artışa bağlı olarak ortaya çıkan tüylenme artışı, sivilcelenme, erkek tipi saç dökülmesidir. Polikistik overi olan kadınların en ciddi problemi çocuk sahibi olma konusunda yaşadıkları zorluklardır.

İçindekiler

Polikistik Over Tüp Bebek

Polikistik overi olan kadınlar; yumurtlama düzensizliği nedeniyle hamile kalamama problemi yaşayabilmektedirler. Kısırlık nedeniyle başvuran polikistik over sendromu olan kadınlarda, gebelik tedavisi için basamaklı tedavi uygulanmaktadır.

Polikistik over sendromu olan kadınlarda hamile kalmak için uygulanan tedaviler sırasıyla;

yumurta büyütme ve çatlatma
aşılama tedavisi
tüp bebek tedavisidir.

Polikistik over sendromlu kadınlarda yumurta büyütme ve çatlatma tedavisi veya aşılama tedavisiyle gebelik elde edilemezse tüp bebek tedavisi uygulamak gerekir. Polikistik over olanlarda yumurtalık rezervleri çok iyi olduğu için tüp bebek tedavisinde çok fazla sayıda yumurta toplanmaktadır. Bilindiği üzere tüp bebek tedavisinde yumurta sayısı arttıkça elde edilen embriyo sayısı artmaktadır, buna bağlı olarak tüp bebek tedavi başarı şansı polikistik overli kadınlarda çok yüksektir. Polikistik over tüp bebek başarı oranı eğer eşlik eden farklı bir problem yoksa (sperm kalitesi, şekil bozukluğu gibi) yaklaşık olarak %65-70’dir.

Yumurtlama düzensizliğini düzeltmek için polikistik over olanlarda ilk olarak diyet ve egzersiz önerilmektedir. Diyet ve egzersizle toplam vücut ağırlığının %5’i kadar kilo verilmesi gerekmektedir. Yapılmış çalışmalarda kilo vermenin yumurtlama ve adet düzensizliğini düzeltebileceği gösterilmiştir. Çünkü kilo vermekle beraber vücuttaki yağ oranının azalmasıyla birlikte insülin direnci azalacaktır. Yumurtlama problemine neden olan insülin direncinin azalması veya ortadan kalkması ile birlikte adetler düzene girmekte ve gebelik elde etme ihtimali artmaktadır.

Polikistik Over Sendromu Nedir?

Polikistik over; yumurtalıklarda düzgün büyüyüp çatlayamamış çok sayıda ufak folikülün (yumurtaların) bulunmasıdır. Polikistik over sendromunun tanısı için bazı kriterler kullanılmaktadır. Aşağıda belirtilen 3 tane polikistik over belirtilerinden, 2 tanesinin olduğu kadınlara polikistik over sendromu tanısı konulmaktadır. Polikistik over belirtileri;

Adet düzensizliği
Tüylenme artışı, kıllanma artışı
Ultrasonda yumurtalıklarda çok sayıda yumurta görülmesi

Adet düzensizliği yumurtaların düzgün büyüyüp çatlamamasından kaynaklanmaktadır. Adet aralıkları 30-45 gün arasında değişmektedir.

Polikistik over sendromunda kadınlarda androjen hormon düzeyleri arttığı için vücutta tüylenme ve kıllanma artışı görülmektedir.

Ultrason değerlendirmesinde her bir yumurtalıkta yaklaşık olarak 12-20 arasında ufak folikül (yumurta) görülmektedir.

Polikistik Over Hastaları Hamile Kalabilir mi?

“Polikistik over hamile kalmak” polikistik over sendromu olan kadınlarda en büyük kaygı sebebidir; ancak bu kaygının yersiz olduğunu belirtmek gerekir.

Polikistik over hamilelik için engel oluşturan bir durum olmakla birlikte polikistik over hastaları doğal yoldan veya tedaviyle hamile kalabilirler. Polikistik over sendromlu hastaların hamile kalamama nedeni yumurtaların düzgün büyüyüp çatlamamasıdır. Polikistik over sendromu olan kadınlarda yumurtlama düzenini sağlayarak gebelik elde edebilmek için ilk olarak diyet ve egzersizle kilo vermeleri önerilmektedir.

Doğal yollardan gebelik elde edilemezse gebelik için polikistik over tedavisi uygulanmalıdır. Polikistik over hamile kalma yöntemleri sırasıyla yumurta büyütme ve çatlatma tedavisi, aşılama tedavisi ve tüp bebek tedavileridir.

Polikistik Over Hamile Kalmak İçin Ne Yapmalı?

Polikistik over sendromu olan kadınların doğal yollardan hamile kalabilmeleri için en önemli durum adetlerin düzenli olup olmamasıdır. Polikistik overli kadınların bir kısmında yumurtalar düzgün büyüyüp çatlayabilmektedir ve yumurtaları düzgün büyüyüp çatlayan kadınlarda adet düzensizliği görülmemektedir.

Adet düzensizliği olmayan kadınlar, 1 yıl boyunca korunmasız düzenli cinsel ilişkiye rağmen hamile kalamazlarsa, bir tüp bebek uzmanına başvurmaları gerekir.

Adet düzensizliği olan polikistik overli kadınlarda yumurtalar düzgün büyüyüp çatlamaz, buna bağlı olarak doğal yollardan gebelik oluşma ihtimali çok düşüktür. Bu nedenle polikistik over sendromu olan kadınlarda adet düzensizliği varsa çok fazla beklemeden bir tüp bebek uzmanına başvurmaları gerekir.

Yumurta Büyütme ve Çatlatma Tedavisi

Polikistik over sendromu olan kadınlarda yumurtaların düzgün büyüyüp çatlayabilmesi için ağızdan kullanılabilecek ilaçlar veya göbekten yapılan iğneler kullanılmaktadır. Yumurtaların gelişimi belirli aralıklarla ultrasonla takip edilir ve yumurtalar belirli bir büyüklüğü ulaştığında çatlatılır. Çatlatma iğnesi uygulandıktan sonra cinsel ilişki önerilir.

Polikistik Over Sendromu Tedavisinde Aşılama

Aşılama tedavisinde yumurtaların büyütülmesi için polikistik over tedavisinde verilen ilaçlar yaklaşık olarak 8-10 gün kullanılmaktadır. Yumurtaların düzgün büyüyüp çatlaması için polikistik over tedavisinde verilen ilaçlar; ağızdan kullanılan tabletler veya göbek bölgesinden uygulanan iğnelerdir. Polikistik over aşılama ile hamile kalanlar genellikle sadece yumurtlama problemi olan kadınlardır. Gebe kalamamaya neden olan ek problemi (çikolata kisti hastalığı olan, erkekte ciddi sperm problem varlığı vb..) olan çiftlerde aşılama tedavisinin başarı şansı oldukça düşüktür.

Yumurtaların büyütülmesinde ve çatlatılmasında kullanılan polikistik over ilaçları kadın sağlığı için zararlı etkiler oluşturmamaktadır.

Polikistik Over Tüp Bebek, Polikistik Over Tüp Bebek Başarı Oranı

Polikistik over sendromu olan kadınlarda tüp bebek tedavisi sıklıkla uygulanan tedavi yöntemlerinden biridir. Polikistik overi olanlarda tüp bebek tedavisinde çok fazla sayıda yumurta toplanabildiği için iyi kalite embriyo gelişme ihtimali de çok yüksektir. Bu nedenle polikistik over tüp bebek şansını arttırmaktadır.

Polikistik overi olanlarda tüp bebek tedavisiyle gebelik elde etme şansı; %75-80 gibi çok yüksek oranlara ulaşmaktadır. Tüp bebek başarı oranının en yüksek olduğu hasta gruplarından biri polikistik overi olan kadınlardır.

Polikistik Over Sendromunda Gebelik

Polikistik over hamilelik belirtileri diğer kadınlardan biraz farklıdır; çünkü polikistik overi olanlarda yumurtalar düzgün büyüyüp çatlamadığı için zaten adet düzensizliği ve adet gecikmeleri gebeliğin oluşmadığı aylarda bile görülebilmektedir. Bu nedenle adet gecikme süresi normalden daha uzun olmuşsa mutlaka kanda gebelik testi yapılmalıdır. Bunun dışında polikistik over hamilelik belirtileri polikistik over sendromu olmayan kadınlarla benzerdir.

Polikistik overle hamile kalanlar gebelik sürecinde mutlaka gebelik şekeri açısından takip edilmelidirler. Gebeliğin 24-28. haftaları arasında şeker yükleme testi yapılmalıdır. Çünkü polikistik overle hamile kalanlar gebelik şekeri açısından risk altındadır. Polikistik over ve gebelik, her iki durumda da belirli bir düzeyde insülin direnci gelişmektedir. Gebelik sürecinde fizyolojik olarak gelişen insülin direnci belirli bir düzeye kadar normal olarak kabul edilmektedir. Polikistik over sendromu olan kadınlarda gebelik döneminde insülin direncine bağlı olarak gebelik şekeri gelişme riski daha da yüksektir.

Polikistik Over Hastaları Yumurta Dondurmalı mı?

Polikistik over hastalarının ultrason ve AMH testiyle yumurtalık rezervleri değerlendirildikten sonra eğer sonuçlar polikistik overle uyumlu ise yumurta dondurmalarına gerek yoktur. Çünkü polikistik over sendromu olan kadınlar çok iyi yumurtalık rezervlerine sahiptirler. Yaşla birlikte polikistik overi olan kadınlarda da yumurta rezervi giderek azalmaktadır. Bu nedenle polikistik over olanlar, düzenli kontrollerini yaptırmalılar ve yumurta rezervleri azalırsa yumurta dondurma işlemi yapılabilir.