Kısırlık (infertilite) testleri
1) Bazal hormon testleri ve ultrasonografi
Adetin 2-3. günlerinde FSH ve E2 düzeyleri değerlendirilmektedir. Bu testlerle yumurtalık fonksiyonu hakkında bilgi edinilmektedir. FSH değerlerinin 15 mIU/mL’den fazla olması yumurtalık rezervindeki belirgin kaybı işaret eder ve daha hızlı değerlendirmeyi, tedavi sürecini gerektirmektedir.
Bunlara ek olarak; üreme fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilecek tiroid hormonu ve prolaktin (süt hormonu) hormon düzeyleri olası bir anormalliğin saptanabilmesi amacıyla değerlendirilmektedir.
Adetin 2-3. gününde yapılan ultrasonografi ile yumurtalıklardaki antral folikül sayımı yapılmaktadır. Her iki yumurtalıktaki 2-10 mm arası boyutundaki foliküller sayılarak yumurtalık rezervi değerlendirilmektedir.
2) Yumurtlamanın (ovulasyon) değerlendirilmesi
Yumurtalıklarda bulunan yumurtaların (foliküller) düzenli olarak büyüyüp zamanında çatladığını saptamak gerekmektedir. Bilindiği gibi bu süreçte mevcut bir problem yumurtlamanın olmamasına (anovulasyon) ve buna bağlı olarak infertiliteye neden olmaktadır.
Yumurtlamanın saptanmasında kullanılan testler
- Adetlerin düzenli olup olmaması
- Menstrual siklusun 21. gününde progesteron düzeyinin bakılması
- Ovulasyon belirleme kitleri (idrardaki hormon düzeylerinin değerlendirildiği ovulasyon kitleri)
- Ultrasonografi takibi ile folikül büyümesinin ve çatlamasının takibi
3) Tüplerin ve rahmin değerlendirilmesi
Bu amaçla ultrasonografi, rahim filmi, histeroskopi sıklıkla kullanılan yöntemlerdir.
Ultrasonografi ile rahimde miyom, polip varlığı, rahim anomalileri tüplerde sıvı birikmesi değerlendirilebilmektedir.
HSG (rahim filmi) işleminde, rahim kavitesi içine kontrast madde verildikten sonra eş zamanlı filmler çekilerek herhangi bir anormallik olup olmadığı değerlendirilir. HSG’nin en önemli avantajı; tubal geçirgenliğin (tüplerin açıklığı) değerlendirilebilmesidir. Ayrıca rahim filmi ile rahim kavitesinde miyom, polip varlığı, rahim içi yapışıklıklar ve rahimdeki yapısal anomaliler (çift kavite, rahimde perde varlığı) değerlendirilebilmektedir.
Histeroskopi; kamera ile rahim kavitesine girilerek rahim içinde herhangi bir patoloji olup olmadığı en yüksek doğruluk oranları ile değerlendirilebilmektedir ve eş zamanlı saptanan patolojiler tedavi edilebilmektedir.
4) Sperm testi (Spermiogram, semen analizi)
Temel infertilite (kısırlık) testlerinden olan spermiogram (sperm testi) erkek infertilitesinin saptanması için kullanılan başlıca testtir.
Dünya sağlık örgütünün belirtmiş olduğu semen analizi için düşük referans değerleri
Hacim Sperm konsantrasyonu (yoğunluğu) Toplam sperm sayısı Toplam hareketlilik İleriye doğru hareketlilik Normal yapıda sperm oranı |
1.5 (1.4-1.7) mL 15 (12-16) milyon/mL 39 (33-46) milyon/ejekülat %40 (38-42) %32 (31-34) %4 (3-4) |