Hamileliğin İlk 3 Ayında Beslenme

Gebelik döneminizde en fazla endişe ettiğiniz durumlardan birinin beslenme şeklinizin nasıl olması gerektiğiyle ilgili olduğunu tahmin etmek zor olmayacaktır.

“Gebeliğimde ne yemeliyim?”

“Ne yememeliyim ?”

“Bu yediğim bebeğime zarar verir mi ?”

“Bebeğimin yeterli gelişimi için neleri, ne sıklıkta, ne kadar tüketmeliyim?”

“Hangi peynirleri yiyebilirim, hangilerini yememeliyim?”

“Gebelikte balık yemenin faydalı olduğunu söylüyorlar; peki hangi balıkları yemeliyim, hangilerini yememeliyim ?” gibi yüzlerce sorunun aklınıza bir çırpıda geldiğini tahmin edebiliyorum.

Hiç panik yapmanıza gerek yok, tüm bu sorularınızın cevabını bu yazımda bulabileceksiniz.

Gebeliğim (Hamileliğim) sırasında neleri yememem gerekiyor?

Yememeniz gereken besinleri daha kolay anlatabilmek için 5 ana başlık altında toplamak gerekiyor.

I) Peynir, süt ve süt ürünleri

II) Et ve et ürünleri

III) Yumurta

IV) Balık

V) Diğer yiyecek ve içecekler

Yukarda belirtmiş olduğumuz 5 ana besin grubunda neleri yememeniz gerektiğini detaylı bir şekilde açıklamaya başlayalım.

I) Peynir, süt ve süt ürünleri

Bu başlık altında yenilmemesi gereken peynir, süt ve süt ürünleri;

• Brie, Camembert and chevre
• Danablu (Danish Blue), Gorgonzola and Rokfor vb. küflü peynirler
• Pastörize edilmemiş sütler

Bu peynirler pastörize edilmemiş sütlerden üretilebildiği için bunların tüketimi gebelik sırasında önerilmemektedir.

Çünkü pastörize edilmemiş sütlerde “listeria” adı verilen bakteri bulunabilmektedir ve bu sütlerden üretilen peynirlerde de bu bakteri doğal olarak bulunabilmektedir. Ayrıca bu tip peynirlerin nem oranı, asidite vb özellikleri listeria adlı bakterinin bu peynirlerde üreyebilmesini kolaylaştırmaktadır.

Sonuç olarak bu bakterinin neden olduğu enfeksiyona “listeriozis” denilmektedir.

Listeriozis; gebelikte düşük riskini arttırabilmektedir ve anne karnında bebek ölümlerine neden olabilmektedir.

II) Et ve et ürünleri

• Çiğ veya az pişmiş etler
• Ciğer ve ciğer ürünleri
• Vejeteryan pâté dahil olmak üzere tüm pâté türleri
• Avcılıkla edinilmiş kaz eti, keklik eti kesinlikle gebelik döneminde tüketilmemelidir.

Çiğ et veya az pişmiş etlerde sizin ve bebeğinizin sağlığını olumsuz etkileyecek farklı parazitler bulunabilmektedir.

Bu etlerin tüketilmesi özellikle toksoplazma enfeksiyonunun gelişmesine neden olabilmektedir ve gebelik döneminde yeni gelişen toksoplazma enfeksiyonu bebek için çok ciddi problemlere neden olabilmektedir.

Ciğer ve ciğer ürünleri çok yüksek oranda A vitamini içerdiği için ve gebelikte yüksek düzeyde A vitamini alınması bebeğinizde doğum kusurlarına yol açabilir.

Hiçbir gebenin avcılıkla edinilmiş etleri tüketeceğini düşünmüyorum ancak yine de bu bilgiyi de sizlerle buradan paylaşıyorum.

III) Yumurta

Yumurtayla ilgili dikkat edilmesi gereken en önemli durum yumurtanın “az pişmiş veya çiğ” olarak tüketilmemesi gerekmektedir. Yumurta az pişmiş veya çiğ şekilde tüketildiğinde salmonella adındaki bakteri nedeniyle ateş yüksekliği, bulantı, kusma gibi semptomlarla seyreden enfeksiyon riski ortaya çıkmaktadır.   

Yumurtayla ilgili olarak bir diğer uyarım haftalık yumurta tüketim sıklığı ile ilgili olacak, çünkü yapılmış çalışmalarda haftada 7 adet ve üzerinde yumurta tüketen gebelerde gebelik şekeri gelişme riskinin yaklaşık olarak 2 kat arttığı bildirilmiştir.

Yumurta çok değerli bir besin olmakla birlikte gebelik şekeri gelişme riski göz önünde bulundurulduğunda, haftada 4-5 adet tüketmek daha faydalı olacaktır.

IV) Balık

Balık hepimizin bildiği gibi mükemmel bir protein kaynağıdır, doymuş yağ oranı düşüktür ve omega-3 yağ asidi deposudur.

Ancak; neredeyse tüm balıklar eser miktarda civa içermektedir. Bu noktada önemli olan civa içeriği yüksek olan balıkları tüketmemek gerekiyor.

Balık tüketiminde genel öneriler; gebelik döneminizde

• İyi pişirilmemiş balıklar, çiğ balık, suşi tüketimi önerilmemektedir. Çiğ veya iyi pişirilmemiş balıklarda bulunan parazit ve bakterilerin size geçiş riski nedeniyle tüketimi önerilmemektedir.
• Kabuklu deniz ürünlerinin kabukları açılıncaya kadar pişirilmeden yenilmesinde aynı enfeksiyon riski mevcuttur. Kabuklu deniz ürünlerinden midye, yüksek civa içeriği nedeniyle gebelikte tüketilmemelidir.
• Yerel olarak tutulan balığın civa içeriği bilinmiyorsa tüketilmemelidir.
• Köpek balığı, kılıç balığı, tile balığı, kral uskumru, kocagöz orkinos (bigeye tuna) yüksek civa içeriği nedeniyle tüketilmemesi gerekiyor.
• “Konserve ton balıkları” haftada en fazla 2 kez toplam 170 gramdan fazla tüketilmemelidir.
• Hamsi, istavrit, mezgit, deniz levreği, palamut, alabalık (tatlı su alabalığı), sardalya, dil balığı gibi balıklarda civa miktarı çok düşüktür. Haftada 2 veya 3 porsiyon tüketilebilir.
• Somonla ilgili durum biraz karışık; çiftlikte üretilen somon balığının tüketilmesi gebelikte önerilmiyor. Çünkü çiftlikte üretilen somonlarda, tükettikleri yemler nedeniyle bazı toksik maddelerin düzeyinin çok yüksek olduğu vurgulanmaktadır.
• Deniz somonu; besin değeri ve omega-3 yağ asidi yüksek bir balık olması nedeniyle gebelikte tüketilmesi önerilmektedir.

V) Diğer yiyecek ve içecekler

Kafein: Gebelik döneminde günlük kafein alımı 200 mg’ın altında olması gerekmektedir.

• 1 fincan Türk kahvesinde 60 mg
• 1 kupa suda çözünebilir kahve (Nescafe gold, klasik) 80 mg
• 1 fincan Espresso kahvede 150 mg
• 1 kupa Americano kahvede 100 mg
• 1 bardak light kola 35 mg
• 1 bardak siyah çayda 50 mg
• 50 gr’lık bitter çikolatada 25 mg
• 50 gr’lık sütlü çikolatada 10 mg kafein bulunmaktadır.

Fazla kafein alımının gebeliğiniz için oluşturacağı riskler;

• erken gebelik haftalarında düşük riski veya
• ilerleyen gebelik haftalarında bebeğinizde gelişme geriliği

Çaylar

Siyah çay: Hepimizin gündelik hayatında  sıklıkla tükettiği siyah çayın gebelikte tüketiminde herhangi bir sakınca yoktur; sadece içerdiği kafein nedeniyle tüketim miktarı günlük 3-4 bardağı geçmemelidir.

Yeşil çay: Günlük 2 fincandan fazla içilmesi kafein içeriğinden dolayı önerilmemektedir. Yeşil çay tüketimiyle ilgili bir diğer kaygı; fazla miktarda tüketildiğinde folik asit eksikliğine neden olabilmektedir ve bu durum bebeğinizde nöral tüp defekti gelişme riskini arttırmaktadır.

Bitkisel Çaylar

Sizlerin de bildiği gibi çok sayıda bitkisel çay bulunmaktadır.

Bu çayların gebelikte güvenle içilebileceği konusunda elimizde yeterli çalışma ne yazık ki bulunmamaktadır.

Bu nedenle özellikle “ilk 3 ayda bu çayların tüketilmemesi“ gerekiyor.

Nane çayı ve ahududu çayı; içerdikleri bazı maddelerden dolayı rahim kaslarının kasılmasına neden olarak erken doğum riskini arttırabilmektedir.

Ada çayı; içindeki bir maddeden dolayı erken gebelik haftalarında düşüğe yol açabilmektedir, bunun dışında gebeliğin ikinci ve üçüncü 3 aylık dönemlerinde tansiyon yüksekliğine neden olabiliyor.

Gebelikte bitkisel çayların tüketimiyle ilgili olarak yeterli çalışma olmadığı için benim şahsi fikrim gebeliğinizde bu çayları tüketmemeniz, eğer ben bu çayı içmeden duramıyorum diyorsanız mutlaka “çayın türünü” ve “tüketilebilecek miktarı” mutlaka doktorunuza danışmanızı öneriyorum.,