Rahimdeki anormallikler kısırlığa ve bununla beraber gebelik oluştuktan sonra düşüklere neden olabilmektedir. Rahimde ortaya çıkan anormallikler veya yapısal anomaliler; 

• rahim iç zarının yapısının bozulmasına 
• rahim iç kavitesinde darlığa sebebiyet vererek ve
• embriyonun rahim iç zarına tutunmasını engelleyerek

kısırlığa neden olmaktadır. 

Rahimde gebelik oluşumuna engel olan problemler;

• Miyom
• Polip
• Rahim içinde yapışıklık
• Doğuştan gelen rahim yapısında ki anomaliler
• Rahim içi enfeksiyonlardır.

Rahimdeki Anormalliklerin Tanısı Nasıl Konulmaktadır?

Rahmin genel yapısını değerlendirmek için sıklıkla Ultrasonu tercih edilirken, bazı durumlarda daha detaylı görüntüme için MR istenebilmektedir. Ultrasonografik değerlendirmeyle miyomlar ve ciddi rahim anomalileri rahatlıkla saptanabilmektedir.

Ancak; özellikle rahim içindeki patolojileri (rahim içi yapışıklık, rahim içindeki polipler veya ufak miyomlar) saptayabilmek için;

• Rahim filmi ve/veya
• Histeroskopi

ile değerlendirme gerekebiliyor.

Rahimdeki Problemlere Bağlı Olarak Kısırlık Nasıl Gelişiyor?

Miyomlar 

Öncelikle, rahimdeki miyomlar kadınlık hormonu olarak bilinen östrojene duyarlı iyi huylu kitlelerdir. Genellikle rahimde miyom görülme sıklığı %20-25 olarak bildirilmektedir.

Rahimde gelişen 3 tip miyom vardır. Bunlar;

• Submüköz miyomlar (rahim boşluğuna komşu miyomlar)
• İntramural miyomlar (rahim duvarının içinde bulunan miyomlar)
• Subseröz miyomlar ( rahim dış duvarına komşu miyomlar)

Submüköz miyomlar; rahim iç zarının yapısını bozarak ve embriyonun rahim iç zarına tutunmasını engelleyerek kısırlığa neden olmaktadır. Bu nedenle, gebe kalamayan bir kadında submüköz miyom varsa bu miyomun ameliyatla çıkartılması gerekir. Ayrıca; submüköz miyomlar gebelik oluştuğunda düşük riskini arttırmaktadır.

İntramural miyomlar; rahim iç zarına baskı uygulayarak veya salgıladığı bazı maddelerin rahim iç zarı üzerinde ki olumsuz etkileri nedeniyle kısırlığa neden olabilmektedir. 

Eğer intramural miyomlar 5-6 cm’den büyükse veya rahim iç zarına baskı uyguluyorsa bu miyomların gebe kalamayan kadınlarda ameliyatla çıkartılması fayda sağlayacaktır.

Subseröz miyomların gebe kalamama ile ilişkisi saptanmamıştır, bu nedenle eğer herhangi bir şikayete neden olmuyorsa (ağrı, yoğun kanama gibi) gebelik şansını arttırmak amacıyla subseröz miyomların ameliyat edilmesine gerek yoktur.

Doğuştan Gelen Rahim Anomalileri (Rahim Perdesi)

Rahim perdesi en sık görülen rahim anomalilerinden biridir ve rahim perdesi ile kısırlık arasında bir ilişki olup olmadığı net olarak bilinmiyor. Bu nedenle rahim filminde saptanan her rahim perdesi ameliyat edilmemelidir.

Eğer tüp bebek tedavisi uygulanacaksa ve rahim filminde ileri düzeyde bir rahim perdesi saptanmışsa embriyonun tutunmasını engelleyebileceği için tüp bebek tedavisi öncesinde histeroskopi ile rahim perdesi düzeltilmelidir.

Rahim İçi Yapışıklıklar

Rahim içi yapışıklıklar kısırlığa neden olabilen önemli bir problemdir. Rahim iç zarının ön ve arka duvarlarının bazı bölgelerde birbirine yapışmasına bağlı olarak embriyonun rahim iç zarına tutunmasına engel olmaktadır. 

Rahim içi yapışıklarının nedenleri

• Miyom ameliyatı
• Düşük (Gebelik kaybı) sonrası küretaj işlemi
• Rahim perdesi ameliyatı
• Rahim içi enfeksiyonlar

rahim içi yapışıklıkların en sık nedenleridir.  

Rahim içi yapışıklıklar hiçbir şikayete neden olmayabileceği gibi tekrarlayan düşüklere ve kısırlığa neden olabilmektedir. 

Rahim içi yapışıklıkların tanısı rahim filmi veya histeroskopi ile konulmaktadır. 

Rahim İçi Yapışıklıklarının Tedavisi

Rahim içindeki yapışıklıkların açılması için operatif histeroskopi ameliyatı yapılmalıdır. Ancak bu ameliyat deneyimli hekimlerce çok dikkatli bir şekilde yapılmalıdır; çünkü rahim iç yapısının anatomisi yapışıklıklara bağlı olarak bozulmuş olduğundan, ameliyat sırasında rahmin delinmesi ve kanama riski vardır. Bu nedenle ameliyat çok dikkatli bir şekilde yapılmalıdır.

Rahim İçindeki Polipler (Endometrial Polip)

Kısırlık problemi yaşayan kadınlarda endometrial polip görülme sıklığı %3 ile 10 arasında değişmektedir. 

Rahim içi poliplerin tanısında en yararlı görüntüleme yöntemleri;

• salin sonohisterografi (ultrason görüntülemesi eşliğinde rahim içine ince bir kanül yardımıyla serum fizyolojik verilerek rahmin ön ve arka duvarının birbirinden ayrılması sağlanır ve bu şekilde polip açığa çıkmış olur) veya 
• rahim filmidir.

Kısırlık Problemi Olan Kadınlarda Hangi Durumlarda Polip Ameliyatı Gerekmektedir?

Kısırlık problemi olan bir kadında saptanan her polip ameliyatla çıkartılmamalıdır. Eğer polipler;

• Büyük boyutlardaysa
• Rahim ağzına yakın yerleşmişse (spermin buradan geçişini engelleyeceği için)
• Tüplerin rahim içine açıldığı bölgede yerleşmişse (spermin tüpe geçişini engellediği için)

polipleri ameliyatla çıkartmak gerekmektedir.

Polip ameliyatı operatif histeroskopi işlemi ile gerçekleştirilmektedir.