Aşılama (intrauterin inseminasyon)

Aşılama işleminde; ince yumuşak bir kateter kullanılarak, hazırlanmış olan sperm örneği rahim içine verilmektedir. Sperm örneği rahim içine verilmeden önce sperm hazırlama yöntemleri kullanılarak hareketli, normal yapıdaki spermler ölü ve hareketsiz spermlerden ayrılır; böylece daha fazla sayıda ileri hareketli spermler rahim içine verilerek gebelik şansı arttırılmaktadır.

Aşılama işlemi nasıl yapılmaktadır?

Hasta muayene masasına alınır ve vajinaya spekulum takılır.

Rahim ağzı veya vajina batikon veya alkol ile yıkanmaz; çünkü bu maddeler sperme zarar verebilmektedir.

İnce bir kateter rahim ağzından geçtikten sonra rahim içine ilerletilir ve hazırlanmış sperm bu kateter yardımıyla rahim içine verilir.

İşlem sonrası hasta 15 dk sırtüstü pozisyonda dinlendirilir.

Aşılama tedavisi hangi durumlarda uygulanmaktadır?

Açıklanamayan infertilite

Erkek subfertilitesi

Hafif-orta derece endometriozis

Rahim ağzı ile ilişkili problemler

Cinsel disfonksiyon varlığında

Hangi çiftlerde aşılama tedavisine ovulasyon indüksiyonu (yumurtalıkların uyarılması) eklenmelidir?

Açıklanamayan infertilite ve erkek faktörlerinden kaynaklı infertilite olgularında aşılama öncesinde ovulasyon indüksiyonu (yumurtalıkların uyarılması) uygulanarak gebelik elde etme başarısının sadece aşılama uygulamasına göre daha yüksek olduğu yapılmış çalışmalarda gösterilmiştir. Bu nedenle; uygun çiftlerde aşılama ve ovulasyon indüksiyonu birlikte uygulanarak gebelik şansı anlamlı derecede arttırılabilmektedir.

Aşılama tedavisinde başarıyı etkileyen faktörler nelerdir?

1) Yaş: Kadın yaşı arttıkça aşılama tedavisinin başarısı azalmaktadır. Özellikle 35 yaş üstü kadınlarda gebelik başarısı genç kadınlara göre daha düşüktür.

2) İnfertilite süresi:

İnfertilite süresi arttıkça tedavi başarısı olumsuz etkilenmektedir.

3) İnfertilite nedeni:

Endometriozis varlığı veya tek tüpün tıkanıklığı mevcutsa aşılama tedavisinin başarısı azalmaktadır.

4) Yumurta (folikül) sayısı:

Aşılama tedavisi ile eşzamanlı ovulasyon indüksiyonu (yumurtalıkların uyarılması) uygulanmışsa, büyümüş ve çatlayabilecek yumurta (folikül) sayısı arttıkça aşılama tedavisinin başarı şansı artmaktadır.

Yumurta sayısının artması gebelik elde etme oranını arttırırken çoğul gebelik riskinin de artmasına neden olmaktadır. Bu nedenle ikiden fazla folikül gelişmiş ise o siklustaki aşılama tedavisi yüksek çoğul gebelik riski nedeniyle iptal edilir.

5) Sperm parametreleri:

Aşılama tedavisi hafif erkek faktör kaynaklı kısırlık tedavisinde etkin tedavi yöntemlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Sperm parametreleri aşılama tedavisinde başarıyı etkileyen en önemli parametrelerden biridir. Özellikle sperm hazırlama işleminden sonra yapılan sayımda toplam hareketli sperm sayısı ve normal yapıdaki spermlerin sayısı aşılama tedavisinin başarısı üzerinde önemli role sahiptir. Total hareketli sperm sayısı 5 milyonun altında olan olgularda başarı şansı azalmaktadır.

Aşılama tedavisi sonuç olarak;

• Özellikle açıklanamayan infertilite ve hafif erkek faktör kaynaklı infertilitesi olan çiftlerde uygulanmaktadır ve en çok 3-6 siklusa kadar denenebilmektedir.
• Aşılama tedavisi sonrası elde edilen gebeliklerin yaklaşık olarak %88’i ilk 3 siklusta elde edilmektedir.
• 3-6 siklus aşılama tedavisi sonrasında gebelik elde edilemiyorsa IVF tedavisine geçiş düşünülmelidir.
• Aşılama tedavisine eş zamanlı olarak ovulasyon indüksiyonu (yumurtalıkların uyarılması) uygulanan olgularda gebelik başarısı; gonadotropinlerle yapılan ovulasyon indüksiyon tedavisinde, klomifen sitrat ile yapılan tedaviden daha başarılı olduğu bildirilmektedir.