Açıklanamayan İnfertilite (Kısırlık)  Nedir? Nasıl Tedavi Edilmeli?

Açıklanamayan infertilite (kısırlık), 1 yıl düzenli korunmasız cinsel ilişkiye rağmen gebelik elde edemeyen çiftlerde temel kısırlık (infertilite) değerlendirilmesinde kullanılan testlerde  herhangi bir anormallik bulunmaması olarak tanımlanmaktadır.

Temel kısırlık (infertilite) değerlendirilmesinde kullanılan testler; 

• rahim ve tüplerin değerlendirildiği rahim filmi (histerosalpingografi=HSG), 
• yumurtlama bozuklukların değerlendirildiği yumurtlama testleri 
• sperm testinden (spermiogram, semen analizi) oluşmaktadır. 

Bu testlerin normal sınırlarda bulunduğu infertil (kısır) çiftlere; açıklanamayan infertilite tanısı konulmaktadır. 

Açıklanamayan infertilite (kısırlık) görülme sıklığı nedir?

Temel kısırlık (infertilite) değerlendirilmesinde kullanılan testlerin sonucu değerlendirildiğinde, çiftlerin yaklaşık olarak %15’inde kısırlık nedeni bulunamamaktadır.

Peki neden? Ne oluyor da gebe kalamıyorsunuz?

Sıklıkla hastalarımız bu durumda bizden neden gebe kalamadıklarıyla ilgili bir cevap bekliyorlar…

Elbette gebe kalamamanızın bir nedeni var; ancak günümüzdeki mevcut temel kısırlık testleriyle bu neden saptanamayabiliyor, bu tatsız duruma bu açıdan bakmak gerekiyor…

Peki bu durumda ne yapmalıyız?

Karar vermemizde 3 kriter çok önemli rol oynuyor. 

• kadın yaşı 
• kısırlık süresi  
• yumurtalık rezervi

Bunlarla ilgili kısa, birkaç cümlelik bilgi vermek istiyorum.

Yumurtalık rezervinizi; Anti mülleryan hormon testi, adetin 2-3. gününde bakılan FSH hormon düzeyi, yine adetin 2-3. gününde ultrasonla sayılan yumurtalıklardaki folikül sayısı ile değerlendiriyoruz.

Kısırlık süresi ise; korunmadan düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebeliğin elde edilemediği süreye denilmektedir.

Sorumuza tekrar gelecek olursak; ne yapmalıyız?    

Hangi Şartlarda Bekleyebiliriz?

• kadın yaşı 35 yaşın altındaysa, 
• yumurtalık rezervi iyiyse ve 
• kısırlık süresi 1 yılın altındaysa; beklemeyi, herhangi bir tedaviye başlamamayı mantıklı bir yol olarak kabul ediyoruz.

Hangi şartlarda Tedaviye (Aşılma veya Tüp Bebek Tedavisi) Başlanmalı ?

• kadın yaşı 35 yaşın üzerindeyse veya 
• yumurtalık rezervi kötüyse veya 
• kısırlık süresi 1-2 yılı geçmişse artık tedavi sürecine başlama zamanı gelmiş demektir. 

Çünkü bu şartlarda beklemek kalan yumurtalık rezervinin de kaybına neden olabilir ve sonrasında tedaviye başlamak istesek de artık tedavide kullanabileceğimiz yumurta kalmayacağı veya çok azalacağı için tedavi şansı da azalacaktır veya kalmayacaktır.

Hangi tedavi şekli (Aşılama mı? Tüp bebek tedavisi mi?) uygulanmalı?

I) Aşılama Tedavisi

Açıklanamayan kısırlık problemi olan çiftlerde, aşılama işlemi öncesinde ovulasyon indüksiyonu (yumurtalıkların büyütülüp çatlatılması) uygulandığında gebelik elde etme başarısının sadece aşılama uygulamasına göre daha yüksek olduğu yapılmış çalışmalarda gösterilmiştir. Bu nedenle; uygun çiftlerde aşılama ve ovulasyon indüksiyonu birlikte uygulanarak gebelik şansı anlamlı derecede arttırılabilmektedir.

Ancak bu tedavide gebe kalma şansının yaklaşık olarak %10-12 olduğunu bilmemiz gerekiyor. Çünkü kadınlar bu tedavi başarısız olduğunda moral olarak çok olumsuz etkilenebiliyor ve gereksiz yere umutsuzluğa kapılabiliyorlar.

Aşılama tedavisinde başarıyı etkileyen faktörler nelerdir?

1) Yaş: Kadın yaşı arttıkça aşılama tedavisinin başarısı azalmaktadır. Özellikle 35 yaş üstü kadınlarda gebelik başarısı genç kadınlara göre daha düşüktür.

2) İnfertilite (Kısırlık) süresi 

İnfertilite süresi arttıkça tedavi başarısı olumsuz etkilenmektedir. 

3) İnfertilite (Kısırlık) nedeni

Endometriozis varlığı veya tek tüpün tıkanıklığı mevcutsa aşılama tedavisinin başarısı azalmaktadır.

4) Yumurta (folikül) sayısı

Aşılama tedavisi ile eşzamanlı ovulasyon indüksiyonu (yumurtalıkların uyarılması) uygulanmışsa, büyümüş ve çatlayabilecek yumurta (folikül) sayısı arttıkça aşılama tedavisinin başarı şansı artmaktadır. 

Yumurta sayısının artması gebelik elde etme oranını arttırırken çoğul gebelik riskinin de artmasına neden olmaktadır. Bu nedenle ikiden fazla folikül gelişmiş ise o siklustaki aşılama tedavisi yüksek çoğul gebelik riski nedeniyle iptal edilir.

5) Sperm parametreleri

Sperm parametreleri aşılama tedavisinde başarıyı etkileyen en önemli parametrelerden biridir. Özellikle sperm hazırlama işleminden sonra yapılan sayımda toplam hareketli sperm sayısı ve normal yapıdaki spermlerin sayısı aşılama tedavisinin başarısı üzerinde önemli role sahiptir. Total hareketli sperm sayısı 5 milyonun altında olan olgularda başarı şansı azalmaktadır.

II) Tüp Bebek Tedavisi

Diğer tedavi tüp bebek tedavisidir, bu tedavide ki gebe kalma şansı kadın yaşına, elde edilen embriyo sayısına ve kalitesine, 5. güne ulaşan embriyo sayısına bağlı olarak değişmekle beraber diğer tedavilere göre başarı şansı çok daha yüksektir.

Toparlayacak olursak; testleriniz normal ancak gebe kalamıyorsanız  lütfen panikleyip  doktor doktor dolaşıp kendinizi tüketmeyin.  

Yukarıda belirtmiş olduğum gibi kadının ve erkeğin özelliklerine göre her çift için özel bir yol izlendiğini bilmenizi istiyorum.