Tüp Bebek Tedavisinde Kullanılan İlaçlar
Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçlar yumurtaların gelişmesini, büyümesini ve son olarak da çatlatılması amacıyla kullanılmaktadır. Tüp bebek tedavisinde ağızdan kullanılan ilaçlar ve/veya göbekten yapılan iğneler kullanılmaktadır. Tüp bebek tedavisinde göbekten yapılan iğneleri kadınlar kendileri kolaylıkla uygulayabilmektedirler. Bu iğneler kolay uygulanabilen ağrıya neden olmayan ilaçlardır.
Tüp Bebek Tedavisinde Kullanılan İlaçlar
Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçlar, tüp bebek aşamalarından yumurta büyütme aşamasında, birden farklı amaçla kullanılmaktadır. Bunlar;
- yumurta büyütme iğneleri, yumurta geliştirici ilaçlar
- büyüyen yumurtaların erken çatlamasını önleyen ilaçlar
- belirli büyüklüğe ulaşan yumurtaların çatlatılması için kullanılan ilaçlardır.
Bu amaçla kullanılan farklı isimlerde birçok ilaç bulunmaktadır. Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçların bir kısmı aynı etki mekanizmasına sahip olup sadece isimleri farklıdır.
Tüp bebek tedavisinin başında yumurtalık rezervine göre tüp bebek ilaçlarının tipleri ve dozları belirlendikten sonra adetin 2. veya 3. gününde tedaviye başlanmaktadır.
Tüp bebek tedavisinde kullanılan iğnelerin uygulama şekli hastaya gösterildikten sonra hasta tarafından rahatça uygulanabilmektedir.
Tüp Bebek İlaçları, Tüp Bebek İğneleri
Tüp bebek ilaçları ağızdan kullanılan tabletler ve/veya göbekten yapılan iğnelerdir. Tüp bebek ilaçları arasında en sık kullanılan ilaçlar tüp bebek iğneleridir.
Tüp bebek tedavisinde yumurta büyütme ve geliştirme için ağızdan kullanılan ilaçlar;
- Aromataz inhibitörleri
- Klomifen
Ağızdan kullanılan tabletler yumurta büyütücü ve geliştirici ilaçlardır. Genellikle adetin 2. veya 3. gününde başlanır ve 5 gün süreyle kullanılmaktadır.
Tüp bebek iğneleri; yumurta geliştirici iğne, yumurtaların erken çatlamasını önleyen iğne ve yumurta çatlatan ilaçlardır. Bunlar;
- recombinant FSH: yumurta büyütme iğnesi
- recombinant LH: yumurta büyütme ve geliştirici ilaç
- human menopozal gonadotropinler (HMG; FSH ve LH içerir): yumurta büyütücü ve geliştirici iğne
- GnRH agonistleri : yumurta çatlatan ilaç
- GnRH antagonistleri: yumurtanın erken çatlamasını önleyen iğne
- hCG hormonları: yumurta çatlatan iğne
Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçlar genellikle hastanın yaşına, yumurtalık rezervine, eşlik eden hastalığı olup olmamasına göre düzenlenerek kombine ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Eş zamanlı olarak hem ağızdan kullanılan tabletler hem de göbek bölgesinden uygulanan iğneler kullanılabilmektedir.
Tüp bebek tedavisinde iğnelere ne zaman başlanıyor?
Tüp bebek tedavisinde iğneler adetin 2. veya 3. gününde başlanmaktadır ve 5 gün sonra ultrason kontrolünde yumurtaların ilaçlara verdiği cevap ve büyümeleri kontrol edilir.
Yumurtalar yaklaşık olarak 12-14 mm boyutlarına ulaştığında, yumurtaların erken çatlamasını önleyen iğneler başlanmaktadır ve artık hem yumurta büyütme ilacı hem de yumurtaların erken çatlamasını önleyen sağlayan iğneler beraber kullanılıyor.
Yumurtalar 18-20 mm boyutlarına ulaştığında yumurta çatlatma iğnesi uygulanmaktadır ve 35-36 saat sonra yumurtalar toplanmaktadır.
Tüp bebek iğneleri kaç gün kullanılır?
Tüp bebek tedavisinde göbekten yapılan yumurta büyütme iğneleri yaklaşık olarak 8-10 gün kullanılır. Yumurta büyütücü iğnelere başladıktan 6 gün sonra veya önde giden yumurta boyutları 12-14 mm olduğunda, yumurta çatlamasına engel olan tüp bebek iğnelerine başlanılır.
Yumurta çatlatan iğne, sıklıkla hcg içeren ilaçlar tercih edilir ve yumurta boyutları 18-20 mm olduğunda uygulanmaktadır.
Tüp bebek tedavisinde transfer sonrasında kullanılan iğneler
Tüp bebek işlemleri embriyo transferi sonrasında biterken ilaç kullanımı devam etmektedir.. Embriyo transferi sonrasında embriyonun tutunması için progesteron içerikli iğneler kullanılmaktadır. Progesteron içerikli iğneler karın bölgesinden veya kalçadan yapılan iğneler, tüp bebek transfer sonrası iğneleridir.
Genellikle gebeliğin 12.haftasına kadar düzenli olarak tüp bebek transfer sonrası iğneleri kullanılmaktadır.
Dondurulmuş embriyo transferi sonrası kullanılan ilaçlar
Dondurulmuş embriyo transferinde adetin 2. günü östrojen içeren ilaçlar başlanmaktadır. 13 gün sonra ultrasonla rahim kalınlığı bakılır, rahim kalınlığı 7mm’den fazla ise progesteron içerikli ilaçlar başlanır ve embriyo transferi gerçekleştirilir. Dondurulmuş embriyo transferi sonrası kullanılan ilaçlar; östrojen tablet veya patch ve progesteron içeren vajinal jel, kapsül,iğne kombinasyonudur.
Tüp Bebek Tedavisinde Kullanılan İlaçların Yan Etkileri
Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçların yan etkileri nadir görülmektedir ve ciddi yan etkileri bulunmamaktadır. İlaç türlerine göre farklı yan etkiler olabilmektedir. Özellikle görme bulanıklığı, şiddetli baş ağrısı, baş dönmesi durumunda mutlaka doktorunuzla görüşmeniz gerekmektedir.
Klomifen sitrat
Baş ağrısı, sıcak basması, görme bulanıklığı, bulantı, karında şişkinlik, vajinal kuruluk, duygu durum değişiklikleri, baş dönmesi gibi şikayetlere neden olabilmektedir ve ikiz gebelik riski bulunmaktadır.
Aromataz inhibitörleri
Yorgunluk, halsizlik, baş dönmesi, karın bölgesinde rahatsızlık hissi, sıcak basması, görme bulanıklığı, uyku kalitesinde bozulma, memelerde gerginlik hissi ve ağrı şikayetlerine neden olabilmektedir.
Tüp bebek tedavi iğneleri (yumurta büyütücü iğneler)
İğne yerlerinde kızarıklık şişlik, OHSS (ovaryen hiperstimülasyon sendromu), çoğul gebelik, bulantı, karında şişkinlik, kabızlık, kasık bölgesinde baskı hissi, kilo alımı, sivilcelenme.
hCG içeren yumurta çatlatma iğneleri
Göğüslerde şişkinlik, iğne yerlerinde kızarıklık, sıcak basması, başağrısı, bulantı, görme bulanıklığı.
Yumurtaların erken çatlamasını engelleyen iğneler
Karın bölgesinde rahatsızlık hissi, baş ağrısı, bulantı, damlama şeklinde adet kanaması.